Een hartaanval , medisch aangeduid als een myocardinfarct, treedt op wanneer de hartspier onvoldoende bloed en zuurstof krijgt door een verstopping in de kransslagaders. Deze verstopping wordt vaak veroorzaakt door de ophoping van vetafzettingen, zoals cholesterol, wat kan leiden tot de dood van hartweefsel. Het herstellen van de bloedstroom is cruciaal, aangezien langdurige verstopping kan leiden tot ernstige schade of zelfs de dood. Daarom is onmiddellijke medische hulp essentieel bij symptomen van een hartaanval.
Wat is een hartaanval?
Een hartaanval, of myocardinfarct, is het afsterven van hartspierweefsel als gevolg van een aanzienlijke vermindering of volledige stopzetting van de bloedstroom en zuurstoftoevoer. Dit wordt meestal veroorzaakt door een verstopping in de kransslagaders. Veelvoorkomende symptomen zijn pijn op de borst of een beklemd gevoel, die ontstaan doordat de hartspier te weinig zuurstof krijgt.
Wanneer de hartspier geen zuurstof meer krijgt, raakt deze beschadigd en kan deze afsterven. Dit gebrek aan bloedtoevoer heeft niet alleen gevolgen voor het hart, maar kan ook de bloedsomloop naar andere delen van het lichaam verstoren, met mogelijk levensbedreigende gevolgen. Het vroegtijdig herkennen van symptomen en het snel inschakelen van medische hulp kan levensreddend zijn.
Welke soorten hartaanvallen zijn er?
Hartaanvallen worden in drie hoofdtypen ingedeeld, afhankelijk van de aard van de blokkade en de impact ervan op de bloedstroom:
- ST-elevatiemyocardinfarct (STEMI): Dit is een ernstig type hartaanval waarbij een belangrijke kransslagader volledig geblokkeerd raakt.
- Non-ST-elevatiemyocardinfarct (NSTEMI): Bij dit type is er sprake van een gedeeltelijke blokkade van een kransslagader, waardoor de schade minder ernstig is.
- Coronaire hartkramp: Ook bekend als een ‘stille hartaanval’. Dit gebeurt wanneer een kransslagader tijdelijk samentrekt, waardoor de bloedstroom afneemt.
Wat zijn de oorzaken van een hartaanval?
Een hartaanval wordt voornamelijk veroorzaakt door de ophoping van vetafzettingen, ook wel plaque genoemd, in de kransslagaders, die het hart van bloed voorzien. Deze plaque kan scheuren, wat leidt tot een verstopping. Hoewel coronaire hartziekte de meest voorkomende oorzaak is, kunnen ook andere factoren een rol spelen, waaronder:
- Spasme van de kransslagader
- Hoge bloeddruk
- Hoge cholesterolwaarden
- Suikerziekte
- Zeldzame medische aandoeningen
- Lichamelijk trauma
- Obesitas
- Elektrolytenonevenwichtigheden
- Breuk van bloedvaten
- Roken en drugsgebruik
- Hypoxie (laag zuurstofgehalte in het bloed)
- Leeftijd (45 jaar of ouder voor mannen, 55 jaar of ouder voor vrouwen)
- Genetische aanleg
- Sedentaire levensstijl
- Chronische stress
- Ongezond dieet
Wat zijn de symptomen van een hartaanval?
Symptomen van een hartaanval kunnen sterk variëren en zijn niet altijd ernstig. Sommige mensen ervaren helemaal geen symptomen, terwijl anderen licht ongemak of intense pijn kunnen ervaren. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Pijn of druk op de borst, vaak omschreven als een knellend gevoel
- Kortademigheid
- Pijn die uitstraalt naar de kaak, nek, rug, armen of schouders
- Misselijkheid of braken
- Duizeligheid of licht gevoel in het hoofd
- Koud zweet
- Ongewone vermoeidheid
Wat zijn de risicofactoren voor een hartaanval?
Er zijn verschillende factoren die het risico op een hartaanval vergroten, waaronder:
- Tabaksgebruik, inclusief sigaretten en waterpijpen
- Hoge niveaus van LDL (slechte cholesterol) en lage niveaus van HDL (goede cholesterol)
- Suikerziekte
- Metabool syndroom
- Obesitas
- Sedentaire levensstijl
- Leeftijd (mannen ouder dan 45, vrouwen ouder dan 55)
- Drugsgebruik
- Hoge bloeddruk
- Ongezond dieet
- Geschiedenis van preeclampsie
- Auto-immuunziekten
- Familiegeschiedenis van hartziekten
Wat te doen tijdens een hartaanval?
Bij een hartaanval is tijd cruciaal. Als u of iemand in uw omgeving symptomen ervaart, volg dan deze stappen:
Als u alleen bent:
- Roep onmiddellijk hulp in en vertel iemand over uw situatie.
- Laat de deur ontgrendeld voor hulpdiensten.
- Neem aspirine indien mogelijk, aangezien het het bloed kan verdunnen.
- Eet of drink niets anders dan water.
- Open een raam om de zuurstofstroom te vergroten.
- Ga zitten of liggen en vermijd staan om trauma te voorkomen.
Als iemand anders een hartaanval krijgt:
- Probeer ze niet te behandelen, tenzij u een medische opleiding hebt gevolgd.
- Bel onmiddellijk een ambulance.
- Help de persoon om in een comfortabele positie te zitten of liggen.
- Maak strakke kleding los om de bloedsomloop te verbeteren.
- Zorg ervoor dat de persoon kalm blijft terwijl hij wacht op medische hulp.
Hoe wordt een hartaanval vastgesteld?
Een snelle en accurate diagnose is cruciaal voor een effectieve behandeling. Bij aankomst in het ziekenhuis zullen artsen verschillende onderzoeken uitvoeren, waaronder:
- Elektrocardiogram (ECG): Meet de elektrische activiteit van het hart.
- Bloedonderzoek: Detecteren markers van hartschade, zoals troponine.
- Coronaire angiografie: Visualiseert blokkades in de kransslagaders.
- CT- of MRI-scan van het hart: biedt gedetailleerde beelden van het hart.
Wat zijn de behandelmethoden voor een hartaanval?
De behandeling is erop gericht de bloedstroom naar het hart zo snel mogelijk te herstellen. Veelvoorkomende ingrepen zijn onder andere:
- Angioplastiek: een procedure waarbij verstopte slagaders met behulp van een ballonnetje worden geopend.
- Plaatsing van een stent: een klein gaasbuisje dat in de slagader wordt geplaatst om deze open te houden.
- Bypassoperatie: Hierbij wordt de bloedstroom omgeleid langs de geblokkeerde slagaders met behulp van transplantaten.
- Medicijnen: omvatten bloedverdunners, bètablokkers en statines om de symptomen te beheersen en toekomstige aanvallen te voorkomen.
Wat kan er gedaan worden om een hartaanval te voorkomen?
Een hartgezonde levensstijl kan het risico op een hartaanval aanzienlijk verminderen. Belangrijke stappen zijn:
- Stoppen met roken
- Regelmatig sporten
- Een gezond gewicht behouden
- Eet een evenwichtig dieet met weinig verzadigde vetten en cholesterol
- Omgaan met stress
- Beperking van alcoholconsumptie
- Regelmatig de bloeddruk en het cholesterolgehalte controleren
Wat moet er gedaan worden om een tweede hartaanval te voorkomen?
Voor mensen die al een hartaanval hebben gehad, is het voorkomen van een herhaling cruciaal. Aanbevelingen zijn onder meer:
- Stoppen met alle vormen van tabak
- Fysiek actief blijven
- Het consequent innemen van voorgeschreven medicijnen
- Een hartgezond dieet volgen
- Regelmatig overleg met een zorgverlener
Veelgestelde vragen over hartaanvallen
Waar vindt een hartaanval het eerst plaats?
Het meest voorkomende eerste symptoom is pijn of benauwdheid op de borst, die kan uitstralen naar de nek, kaak of armen.
Hoe lang duurt een hartaanval?
Zonder behandeling kunnen de symptomen 30 minuten of langer aanhouden.
Heeft elke pijn op de borst te maken met een hartaanval?
Nee, pijn op de borst kan ook worden veroorzaakt door problemen met spieren, zenuwen of andere organen, zoals de maag of galblaas.
Wat is het verband tussen roken en een hartaanval?
Roken verhoogt de bloeddruk, vermindert de zuurstoftoevoer en bevordert de bloedstolling. Dit alles verhoogt het risico op een hartaanval.
Wat veroorzaakt hartaanvallen op jonge leeftijd?
Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder meer een slecht dieet, gebrek aan beweging, roken, genetische aanleg en stress.
Wat is een vals hartinfarct?
Ook bekend als gebroken hart-syndroom. Het lijkt op de symptomen van een hartaanval, maar wordt niet veroorzaakt door geblokkeerde slagaders.
Kan stress een hartaanval veroorzaken?
Chronische stress kan bijdragen aan een hoge bloeddruk en schade aan de slagaders, waardoor het risico op een hartaanval toeneemt.
Welke symptomen doen zich voor bij vrouwen die een hartaanval krijgen?
Vrouwen kunnen, naast de gebruikelijke klachten zoals pijn op de borst, last hebben van vermoeidheid, slapeloosheid, spijsverteringsklachten en pijn in de rug, schouders of nek.
Door de symptomen, oorzaken en behandelingsopties voor hartaanvallen te begrijpen, kunnen mensen proactieve maatregelen nemen om hun hartgezondheid te beschermen en effectief te reageren in een noodsituatie.